Каму першаму прыйшла ў галаву ідэя дрифтовать па бездаражы на «пяцёрках», «шасцёрку» і іншых шэдэўрах савецкага аўтапрама, ніхто з мясцовых жыхароў ужо не памятае. Але задума, прыдуманая дзеля жарту, ператварылася ў прыбытковы бізнэс. Сёння ім займаюцца вадзіцелі, якія ведаюць толк у экстрэмальнай яздзе, а нетрывіяльная забава папулярная як у гасцей з Расіі, так і ў турыстаў з далёкага замежжа. Што ж наконт вулкана? Ростам ён невялікі, і ў яго жарала булькае гліна моднага колеру металік. Дарэчы, яе тэмпература падыходзіць для прыняцця гразевых ваннаў. Праўда, практыкаваць талассопроцедуры на свежым паветры вырашаюцца адзінкі. Прычына банальная. Адсутнасць магчымасці аператыўна прыняць душ. Так, у пешай даступнасці маецца возера, вось толькі пасля купання ў вулкане да яго Арлы не даляціць, а заяц ня дабяжыць, бо гліна застывае на целе ў імгненне вока, і чалавек неадкладна ператвараецца ў ажывелага Голэма.
Дзявочае вежа - найстаражытнае збудаванне Баку
Фота: Pixabay.com/ru
З глыбіні стагоддзяў
Паездку да вулкану большасць гасцей Азербайджана сумяшчаюць з наведваннем Гобустана - запаведніка, дзе захаваліся дагістарычныя наскальныя малюнкі. Некаторым з іх ужо парадку дваццаці пяці тысяч гадоў. Пра тое, што месца гэта - няпростае, мясцовыя жыхары здагадваліся, аднак першым дэталёва вывучаць Гобустан і складаць апісання Петрагліфы ўзяўся ў канцы трыццатых гадоў XX стагоддзя археолаг Ісхак Джафарзаде. Дарэчы, навуковая праца ў запаведніку ня спыненая, таму для наведвання турыстаў даступная толькі частка яго тэрыторыі, у іншых жа кутках працуюць навукоўцы. Калі вы думаеце, што ўбачыць наскальны жывапіс лёгка - спяшаюся вас зняверыць. Тут патрэбна спрыт, бо за мінулыя тысячагоддзі малюнкі грунтоўна сцерліся. Але калі вока прывыкае, на манументальных рудых скалах раптам пачынаюць праступаць сілуэты паляўнічых, безоаровых казлоў ды фігуры дзіўнай формы, якія сімвалізуюць жаночы пачатак. І вядома, выявы сонца. Старажытныя абагаўлялі нябеснае свяціла. Высветліць ўзрост малюнкаў археолагам дапамагаюць дзве акалічнасці. Па-першае, матэрыял прылады, якім яны былі нанесеныя. Самыя старыя зроблены пры дапамозе вострага каменя, маладзейшыя - бронзавымі прыладамі. Аднак памер Петрагліфы не менш паказальны. Старажытныя слыхам ня чулі пра маштабы і прапорцыях, і малявалі жывёл і людзей у поўны рост. Самы цікаўны Петрагліфы Гобустана - карабель, які нагадвае ладдзю вікінгаў. Ён датаваны другім тысячагоддзем да нашай эры, і навукоўцы па гэты дзень спрачаюцца, дзе ж невядомы мастак змог убачыць яго. Нарвежская археолаг Тур Хейердал высунуў гіпотэзу, што скандынавы маглі прыйсці ў Паўночную Еўропу з Азербайджана, але пакуль яна пацверджання не атрымала.
Цэнтр Гейдара Аліева - увасабленне сучасных дызайнерскіх фантазій
Фота: Unsplash.com
Песьня полымя
Іншае знакавае месца ў ваколіцах Баку - падпаленая гара Янардаг. Полымя вечнага агню прыкладна дзевяці метраў у шырыню сцелецца па вапнавай паверхні ўзгорка. Яно не згасае ўжо некалькі тысяч гадоў. Нядзіўна, што ў Азербайджане спакон веку жылі вогнепаклоннікамі і зараастрыйцы. У Баку нават маецца храм гэтых двух канфесій, праўда, сёння ён функцыянуе больш як музей. Між тым яшчэ ў XIX стагоддзі вогнепаклоннікамі ў сталіцы Азербайджана можна было сустрэць, пра іх, да прыкладу, згадваў у сваіх нататках Аляксандр Дзюма. Дзявочае вежа - самае старажытнае збудаванне Баку - таксама з вогнепаклоннікамі звязана напрамую. Калі паглядзець на яе з пэўнага ракурсу, вы заўважыце, што яе форма аддалена нагадвае языкі полымя. Больш за тое, адзін з пакояў вежы ў дзень вясновага раўнадзенства напаўняецца яркім сонечным святлом. Гэтыя факты дазваляюць навукоўцам выказаць здагадку, што ў ранейшыя стагоддзі збудаванне не толькі выконвала функцыі маяка, абсерваторыі і выкарыстоўвалася для абароны горада, але і з'яўлялася храмам, дзе праводзіліся паганскія цырымоніі.
Гразевыя вулканы ўразяць нават бывалых падарожнікаў
Фота: Pixabay.com/ru
Па слядах Гайдая
Турысты ж з Расіі па прыездзе ў Баку здзяйсняюць наступны рытуал: ўсаджваюцца на брук на вуліцы Kichik Qala, выцягваюць нагу і крычаць: «Чорт пабяры!». Так, менавіта сталіца Азербайджана выканала ў «Дыяментавай руцэ» ролю Стамбула - гарады кантрастаў. Здымкі вяліся ў Старым горадзе і паблізу палаца Ширваншахов - рэзідэнцыі кіраўнікоў Ширвана, пабудаванай у перыяд з XIII па XV стагоддзе. А вось прыгонныя сцены, навакольныя палац, засвяціліся ўжо ў іншым шэдэўры савецкага кінематографа - фільме «Чалавек-амфібія». Менавіта на іх сядзелі закаханыя Гуттиэре і Іхтыяндр, і, між іншым, той факт, што стваральнікі карціны ператварылі Баку ў Буэнас-Айрэс, не гэтак нелагічны, як можна падумаць. Глядзіце самі, сталіцу Аргентыны часта называюць Парыжам Лацінскай Амерыкі. Баку ж у мінулым нярэдка называлі Парыжам Каўказа, бо праспект нафтавікоў і вялікая частка гарадскога цэнтра былі пабудаваныя ў канцы XIX стагоддзя французскімі архітэктарамі, якія прыбылі сюды ў час нафтавага буму. Сучасная ж частка горада нагадвае Дубай: тыя ж вышынныя дамы са шкла і бетону, зіхатлівы «Бакінскі крыштальны зала», Цэнтр Гейдара Аліева, збудаваны па праекце Захі Хадыда, ды Вежы полымя: тры хмарачоса ў форме языкоў, якія падсвятляюцца па начах. Зрэшты, сёння Баку цвёрда мае намер дагнаць і абагнаць Эміраты. Да прыкладу, цяпер у горадзе вядзецца будаўніцтва будынка, якое павінна пакінуць далёка ўнізе знакамітую вежу «Бурдж-Халіфа» ў Дубаі. У той вышыня ўсяго васямсот дваццаць восем мэтраў, а азербайджанская гігант будзе ростам адзін кіламетр і пяцьдзясят чатыры сантыметра. Паказальна, ці не праўда?