Губляючы зрок, арганізм проста абараняецца
У цэлым жа па Расіі практычна кожны другі жыхар на працягу года хоць бы раз звяртаецца да ўрача-афтальмолага са скаргамі. Гэта больш за 70 мільёнаў чалавек, у тым ліку і грудных немаўлятаў, і старцаў. А колькасць інвалідаў па зроку кожны год павялічваецца на 35 тысяч чалавек. Па дадзеных сацыёлагаў, трэць прызыўнікоў прызнаюцца непрыдатнымі да вайсковай службы або часткова прыдатнымі у тым ліку і з-за захворванняў вачэй.
Такія дадзеныя прывёў на сваёй прэс-канферэнцыі, прысвечанай ахове гледжання школьнікаў, галоўны афтальмолаг Міністэрства аховы здароўя і Расіі, дырэктар Маскоўскага навукова-даследчага інстытута вочных хвароб ім. Гельмгольца, прафесар, доктар медыцынскіх навук Уладзімір Неро.
- У школах вельмі аб'ёмная праграма, якая патрабуе ў тым ліку і каласальнай зрокавай нагрузкі. Дадайце сюды яшчэ захапленне дзяцей тэлебачаннем, кампутарнымі гульнямі, ай-пэдами і ай-фонамі - атрымаеце далёка не поўны пералік тэхнічных сродкаў, якія неспрыяльна ўздзейнічаюць на вока.
Пры такіх умовах дзіцячы мозг змушаны самастойна шукаць шлях да зняцця перагрузак. І ён не знаходзіць нічога лепшага, чым ператварыць вачэй у блізарукі.
Мяняем кілаграмы ведаў на паўкіло электроннага падручніка
Цягаць ранцы непад'ёмныя цяжка, ды і таксама для здароўя не карысна. І вырашылі нашым школьнікам палегчыць жыццё - укараніць электронныя падручнікі. Скажам, у букрыдары, за якія так заўзята агітуе карпарацыя "Роснано" і асабіста яе кіраўнік Анатоль Чубайс, запампаваны ўсе падручнікі для шостага класа.
«Рыдэр цалкам замяняе кілаграмы кніг, якія дзеці вымушаныя штодня насіць у школу» - гэта адзін з галоўных аргументаў Чубайса ў спрэчцы з апанентамі. Пры гэтым апаненты прыводзяць разлікі па кошту праславутага рыдара, кажуць аб празмерных тратах на яго вытворчасць і ўкараненне, пра кітайскіх камплектуючых і пра тое, што сам рыдэр на сваёй радзіме - Вялікабрытаніі - з-за дарагоўлі ўжо зняты з вытворчасці. Зразумела, размова ідзе пра чыстай эканоміцы, але чамусьці ні слова не гаворыцца пра шкоду, якую наносіць нашаму зроку праца з электроннымі прыладамі.
- Масіраванае спажыванне электронных прылад пры няправільнай арганізацыі вучобы і адпачынку можа прывесці да росту глядзельных паталогій, - папярэджвае Уладзімір Неро. - Тэхніка гэтая павінна быць вельмі якаснай. Недапушчальна мігаценне тэксту, блікі на экране.
Усе мы ведаем, што ёсць санітарныя нормы і правілы, якія школы і вытворцы папяровых падручнікаў абавязаны выконваць. За гэтым пільна сочыць Расспажыўнагляд. А як быць у выпадку з электронным падручнікам? Як пракантраляваць, якой шырыні поля, фон, якое адлегласць паміж радкамі, кантраснасць і т. Д., І т. П. Па ідэі, усе гэтыя параметры можа ўсталяваць карыстальнік. Але хто прасочыць за тым, каб Вася і Маша ўсталявалі ў электроннай «чыталкі» памер шрыфта не менш за 4 мм? А як быць са схемамі, чарцяжамі, ілюстрацыямі і картамі? Для папяровых падручнікаў зноў-такі ёсць дакладныя крытэрыі. А для электронных? Спадзявацца на свядомасць карыстальнікаў, па-мойму, наіўна.
Самае галоўнае - хто будзе дазаваць глядзельную нагрузку пры працы з рыдэрам? Бо калі ў бацькоў ёсць вочная паталогія, напрыклад, блізарукасць, да 9 гадоў дзіця наогул не павінен набліжацца да кампутара. Педагогі пра гэта ведаюць? А бацькі? І як тады быць - усім раздаць планшэтніка, а Васю і Машы - папяровыя падручнікі? Хто ў школе будзе высвятляць, ці ёсць у бацькоў праблемы са зрокам? Калі ж ўлічыць, што ў пачатковай школе на ўроку можна працаваць на кампутары не больш за 10 хвілін, а ў дзень - максімум паўгадзіны, то атрымаецца, што ўвесь ліміт, адведзены на працу з электроннымі прыладамі, вучні першых-чацвёртае класаў вычарпаюць ўжо на ўроках. Пытаецца, навошта ім электронныя падручнікі, калі па іх нельга вучыць урокі дома? Тое ж самае тычыцца вучняў сярэдняй школы (для іх ліміт працы на кампутары - не больш за гадзіну ў дзень, або 15-20 хвілін на кожным уроку) і старшакласнікаў (адпаведна паўгадзіны на першым уроку і не больш за 20 хвілін на наступных).
Ёсць у гэтых прылад і яшчэ адзін недахоп. Яны не прыстасаваныя для пераключэння паміж рознымі метадамі чытання (напрыклад, некаторыя аддаюць перавагу спачатку вывучыць ілюстрацыі або зноскі, а потым ужо чытаць). Акрамя таго, чытаючы папяровыя кнігі, вучні могуць запомніць, у якім месцы і на якой старонцы знаходзіцца той ці іншай раздзел, што дапамагае ім ўспомніць сам матэрыял.
Як працаваць з электронным падручнікам?
І ўсё ж такі ад кампутараў нікуды не падзецца. Таму, паважаныя бацькі, навучыце сваіх дзяцей правільна арганізаваць сваё працоўнае месца.
Дзіця павінен сядзець не бліжэй чым у 30 гл ад манітора.
У непасрэднай блізкасці ад кампутара не павінна быць прадметаў з блікамі паверхняй.
Крыніца асвятлення павінен быць зверху злева.
Цэнтральная гарызантальная лінія манітора павінна быць на ўзроўні вачэй дзіцяці.
Электронную кнігу нельга чытаць у транспарце і лежачы. Пры чытанні пажадана змясціць яе на падстаўку, якая забяспечыць кут нахілу ў 45 градусаў. Калі дзіця вельмі пільна, не міргаючы, глядзіць на манітор, прымушайце яго часцей лыпаць.
Пара да лекара!
Звярніце ўвагу на тое, як дзіця чытае і ходзіць. Калі ён пры чытанні ці разгледжванні занадта нізка ці пад дзіўным кутом нахіляе галаву, стараецца бліжэй сесці да тэлевізара, жмурыцца, перыядычна трэ вочы, а падчас хады часта спатыкаецца - трэба абавязкова наведаць афтальмолага.
Насцярожыць бацькоў павінны і чырвоныя або слязлівыя вочы
Нам карысную: плаванне і бадмінтон. Плаванне разгружае пазваночнік, ўзмацняе кровазабеспячэнне ўсіх органаў цела. А бадмінтон - пастаянная трэніроўка аккомодационных цягліц вочы, бо за валанамі трэба ўвесь час сачыць, пры гэтым ён увесь час змяняе сваё становішча.
ЕДА: мяса, рыба, арэхі, бабовыя, яйкі, малако, кісламалочныя прадукты, гародніна, садавіна (шпінат, яблыкі, моркву, курага, чарніца, чарнасліў).
Гімнастыка для вачэй
1. Інтэнсіўна парухаць вачыма направа-налева і ўверх-уніз.
2. Зрабіце кругавыя рухі адкрытымі вачыма па гадзіннікавай стрэлцы і супраць яе.
3. Інтэнсіўна паміргаюць.
4. Падыдзіце да акна, уважліва паглядзіце на блізкую дэталь. Ёю можа быць лісцік дрэва, якое расце за акном, або невялікая папяровая кропка, налепленая на шкло на ўзроўні вачэй. Над абранай кропкай правядзіце ўяўную прамую лінію, якая сыходзіць удалячынь, і паглядзіце далёка наперад, імкнучыся ўбачыць максімальна аддаленыя прадметы.