Андрэй Більжо - расійскі мастак, член Саюза Мастакоў Расіі і Саюза дызайнераў Расіі, акадэмік Акадэміі графічнага дызайну, Ганаровы член Расійскай акадэміі мастацтваў, сооснователь рэстарана-клуба «Пятровіч», аўтар канцэпцыі сеткі рэстаранаў, напісаў новую кнігу і прадставіў яе на суд чытачоў. «Кулінарная кніга Пятровіча" атрымалася яркая, насычаная, вабная, у ёй шмат аўтарскіх фотаздымкаў, дасціпных карыкатур з каментарамі і нават рэцэптаў ... Таму што кніга атрымалася пра ежу і не толькі.
- Андрэй Георгіевіч, вы напісалі новую «смачную» кнігу, намалявалі да яе цікавыя ілюстрацыі, а якую мэту ўсё ж такі пераследавалі?
- Ніякай вялікі мэты не пераследваў і наогул ніколі нікога не гнаў, а мэта стаўлю адну - атрымаць задавальненне. Хацеў проста падзяліцца тым, што мне падабаецца і дорага для мяне. Я прыдумаў адну формулу. Калі справа табе цікава, то яно будзе цікава яшчэ хаця б аднаму чалавеку, а так як у нас велізарная краіна, то знойдзецца яшчэ некалькі тысяч тых, каму гэта будзе таксама цікава. Не адкрыю вялікай таямніцы, калі скажу, што сёння за кнігі плацяць вельмі маленькія грошы, таму як заробак пісьменніцтва разглядаць нельга, але калі ты атрымліваеш задавальненне і делишься ім з іншымі людзьмі, то ад гэтага будзе каласальная маральная прыбытак. Так што я пішу кнігі пастаянна, адну кніжку прысвяціў маме, іншую - таце, наступную кніжку прысвяціў жонцы, потым яшчэ адну - сыну. Свайму любімаму ўнуку Ягору прысвяціў цэлую кнігу. Разумееце, я малюю і пішу вось ужо шмат гадоў, і гэта такі вытанчаны і аўтарскі, як мне здаецца, спосаб аддзячыць тых людзей, якіх люблю. Вось такая можа быць мэта.
- А што для вас значыць ежа?
- Для мяне ежа - гэта цэлая філасофія. Есці трэба не багата і дорага, а смачна і прыгожа, для мяне, напрыклад, важна, з якой посуду ежа, я не люблю ёсць з аднаразовых талерак, не люблю, калі на стале стаіць пластыкавая бутэлька. Абавязкова пераліваю ў шкляны або крыштальны графін, гэта надае напою асаблівую хараство. Падчас ежы павінен прысутнічаць не толькі страўнік, але яшчэ вачэй і галава. Трэба вельмі ўважліва сачыць за тым, што вы ясце.
- Вы так займальна расказваеце аб кожнай місе, напрыклад, цэлую оду прысвяцілі шашлыку.
- Распавёў паэтычна аб шашлык, таму што шашлык - гэта запал нашага народа. У мяне ёсць версія, чаму менавіта шашлык стаў галоўнай ежай на прыродзе і чаму савецкіх грамадзян так гнала ў лес з гарэлкай і шашлыкамі, а потым на маленькія дачы, а потым і на вялікія.
Калі большасць жыло ў камуналках, а на рэстаран не было грошай, адзіным спосабам пагуляць з сябрамі былі паходы і маёўкі. Вядома, з шашлыкамі. Шашлык у самаробных умовах прыгатаваць прасцей простага. А далей савецкая традыцыя - вогнішча, гітара, песня, і так з пакалення ў пакаленне. Калі я ў юнацтве з геалагічнай партыяй, дзе лічыўся рабочым, прыехаў у Сярэднюю Азію і ішоў па горадзе Алма-Ата, там праз кожныя сто метраў прадавалі шашлык з нежнейшей бараніны. «Палачка» каштавала 25 капеек, я браў на рубель. Хлеб, соль, лук, воцат стаялі на стале бясплатна. З тых часоў нічога падобнага я не еў, ды і не хачу.
Андрэй Більжо прадставіў на суд чытачоў «Кулінарную кнігу Пятровіч».
Наталля Мущинкина
- Акрамя пісьменніцтва, вы совладеете клубам «Пятровіч», як вам ўдаецца пераключацца з бізнесу на творчасць?- Я як раз зусім не бізнэсмэн, а арт-дырэктар клуба. У клубе ёсць людзі, якія ўмее прафесійна лічыць. А перамыкацца я сапраўды ўмею, таму што да гэтага пятнаццаць гадоў прапрацаваў псіхіятрам. Затым наступіла перабудова, і з'явілася адчуванне, што надыходзіць час свабоды, што ты можаш паспрабаваць нешта яшчэ, і не абавязкова быць усё жыццё псіхіятрам. Я пайшоў з медыцыны і дзесяць гадоў прапрацаваў на тэлебачанні, вёў праграмы, рабіў мультфільмы. Потым працаваў на радыё. Адначасова займаўся многімі рэчамі: жывапісам, графікай і ілюстраваў кнігі. Гэта ўсё галінкі аднаго дрэва, якое называецца творчасцю, а толькі адным бізнэсам не хачу займацца, таму што на гэта сыходзіць шмат сіл. Я чалавек творчы, нават слова «творчасць» памяняў бы на слова «придумщик». Вось папытаеце мяне нешта прыдумаць - я прыдумаю. Калі ты такі, рана ці позна гэта выявіцца. У мяне запал прыдумляць.
- Вы сапраўды таленавіты придумщик, пельмені пад назвай «Цімур і яго каманда» і селядзец пад футрам «Таямніца двух акіянаў» - гэта нешта. А рэцэпты страў таксама вы прыдумваеце?
- Страва прыдумляе наш шэф-повар, але назвы мае. Я нават планую зрабіць асобную кнігу пра меню, дзе будуць арыгінальныя назвы і рэцэпты, таму што трэба пісаць каментары да кожнага назве, з маладых людзей ужо мала хто так добра ведае гісторыю, каб зразумець, у чым сэнс назвы марожанага «Ледакол Ленін». Я, дарэчы, быў на гэтым самым ледаколе ў Мурманску і ўбачыў надзвычайны інтэр'ер: там у кают-кампаніі варта раяль, на якім гулялі лепшыя піяністы нашай краіны, нават Святаслаў Рыхтэр выконваў там свае музычныя творы, і кожны трэці матрос ўмеў граць на фартэпіяна. Уся каманда ледакола была эксклюзіўная, так што калі будзеце ў горадзе Мурманску, то абавязкова наведайце ледакол.
- Вы ўжо неаднойчы ў розных інтэрв'ю казалі пра тое, што любіце падарожнічаць і спрабаваць самыя розныя стравы, а якое самае незвычайнае страва елі?
- Ой, чаго я толькі не еў. Жукоў, прусакоў не еў, вядома, я чалавек ўражлівы і стараюся пазбягаць ўсякія страшныя штукі, нават адзін час быў вегетарыянцам, таму што не мог ёсць зверюшек, мне было іх шкада. Калі, напрыклад, прыносілі страва і казалі, што гэта мяса, то для мяне гэта паняцце было абстрактнае. Але калі ў розных краінах даводзілася спрабаваць страва, якое складаецца з мазгоў, сэрца, мовы, то для мяне гэта быў жудасны псіхалагічны стрэс, я так і не змог пераадолець гэты бар'ер. З самага незвычайнага найбольш уразілі розныя морапрадукты. Наогул, я шмат усяго паспрабаваў на сваім стагоддзю, пра гэта таксама можна напісаць цэлую кнігу.
«Люблю з сырамі піць сухое віно», - прызнаецца Андрэй Більжо.
- А самае любімае страва?- Я вельмі люблю грачаную кашу і сыры. Для мяне важна, каб розныя сыры заўсёды стаялі на стале, люблю з сырамі піць сухое віно. Гэта тое, што я магу ёсць усе час. З тых часоў, як схуднеў на дваццаць пяць кілаграмаў, то перастаў ёсць шмат, я зараз не ем, проста спрабую. Мне цікава шукаць новы густ, «калупаць» кожнае страва як дэгустатар. Лепш паспрабую дваццаць розных страў, чым наемся салатай Аліўе «ад пуза». Спагецці вельмі люблю. Як і Гогаль, дарэчы, ён любіў спагецці і частаваў усіх сваіх сяброў, за што яны на яго крыўдзіліся і казалі: «Коля, зноў ты макароны ня дагатаваць». Але ўсё ж такі больш за ўсё на свеце люблю грачаную кашу, ем яе тры разы на тыдзень і ўмею рыхтаваць яе зусім па-рознаму: з грыбамі, з сырам, з яйкамі, з духмянай травой; я гэта называю грачаная каша з напаўняльнікамі.
- А да посту ў вас якое дачыненне? Посьціце?
- У мяне да посту складанае стаўленне. Я сам пару разоў пасьціўся, але зразумеў, што на самой справе гэта не столькі адмова ад ежы, а вялікая духоўная гісторыя. Падчас посту можна ёсць такія смачныя посныя прадукты, што можна нават набраць вагу. Быў як-то ў адным манастыры пад Варонежам і абедаў у трапезнай з манахамі, дзе кормяць так, што пальчыкі абліжаш. Удзельнічаў аднойчы падчас паста у адной перадачы на тэлебачанні і распавядаў, як разгаўляюцца: калі заканчваецца пост, я наліваюць сабе чарачку гарэлкі, чышчу велікоднае яйка і, седзячы на падаконніку, гляджу ў акно і не спяшаючыся ем. Я гэта так апетытна і маляўніча расказваў, што бацька Гермаген, добры і сімпатычны дзядзечка, які займаецца кухняй ў нашай дыяцэзіі, з цяжкасцю даслухаўшы мае апавяданні пра ежу, папрасіў больш мяне не здзекавацца, так як ён пасля гэтай гісторыі вельмі захацеў есці. Але на тое ён і пост, каб не есці.
- Напэўна, нашы нацыянальныя стравы і стаўленне да ежы зусім незразумелыя замежнікам, яны ядуць па-іншаму і не заўсёды разумеюць нашы прыхільнасці.
- Дзе-то я з вамі згодны. У мяне была такая гісторыя. Неяк я здуру паабяцаў адвесці ў хашную аднаго амерыканскага журналіста, які пісаў пра ежу. Я сказаў яму, што хаш ядуць толькі раніцай. У шэрае дажджлівы маскоўскае раніцу ён патэлефанаваў мне гадзіне а восьмай і радасна паведаміў, што ён ужо на месцы. Я няголены і злы выйшаў з хаты і пад дажджом, праклінаючы ўсё на свеце, паехаў да яго. Мы замовілі хаш. Я сказаў яму, што для паўнаты адчуванні ён павінен выпіць грамаў сто гарэлкі. Гэта была мая помста яму за хмурнае раніцу. Амерыканец стаў супраціўляцца, казаць, што ён не п'е, што гэта вельмі шкодна, але я здолеў пераканаць яго, строга сказаўшы яму, што калі ён не вып'е, значыць, ён не сапраўдны журналіст і ніколі не напіша нічога цікавага пра Расею. Я уліў у яго грамаў трыста гарэлкі і скарміў дзве талеркі густога наварыстага хаша, ён казаў нешта пра халестэрыне, пра печані, але са мной было спрачацца бескарысна. У дзевяць гадзін раніцы я загрузіў п'янага амерыканца ў тралейбус, а сам паехаў працаваць. Заўважу, што сам я гарэлкі ня піў. На наступны дзень ён патэлефанаваў мне і сказаў захопленым голасам, што-то дажджлівае раніцу, калі ён еў гарачы хаш і піў пад яго халодную гарэлку, было адным з самых лепшых у яго жыцця. Я баяўся, што ён потым напіша, што кожны дзень будзе піць па раніцах гарэлку, але ўсё абышлося, ўражанне аб нашай кухні ў яго засталося самае спрыяльнае.